آرشیو روزنامه شماره ۶۰۰۰ دنیای اقتصاد

اخبار باشگاه اقتصاددانان - روزنامه شماره ۶۰۰۰

خاورمیانه در عصر کریدورها

محمدحسین باقی: منطقه‌ای که تا دیروز در گرداب بحران می‌سوخت و می‌ساخت، امروز در مسیری قدم گذاشته که اگر به نتیجه برسد، محصول آن بس شیرین خواهد بود. اکنون بخش‌های گسترده‌ای از آسیا -از چین گرفته تا هند و بخش‌های زیادی از خاورمیانه- درگیر ساخت پروژه‌های کریدوری هستند تا راه‌های زمینی-دریایی جدیدی برای انتقال کالا بسازند. اگرچه خاورمیانه امروز وارد «عصر کریدورها» شده است، اما در صورت به بار نشستن این درخت، محصولش همانا گره زدن اقتصاد کشورهای منطقه به هم خواهد بود. محصول دیگر آن، کاهش سطح تنش‌های سیاسی-قومی میان کشورهای منطقه خواهد بود، به طوری که انتظار می‌رود رقابت‌ها از عرصه سیاسی وارد عرصه‌های اقتصادی شوند. در این شرایط، ایران هم باید فرصت را غنیمت شمرده و از گردونه رقابت حذف نشود. همچنین باید زودتر دست به کار شد تا ژئوپلیتیک ایران از سوی همسایگان دور زده نشود. در روزگاری که جنگ کریدورها کلید خورده است، باید مشوق‌هایی برای همسایگان فراهم کرد تا بخشی از راه‌هایشان از ایران بگذرد تا به این وسیله بتوان اقتصاد ایران را به اقتصاد دیگر کشورها گره زد.
بغداد به دنبال «جاده ابریشم جدید»
دیلی‌صباح
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه و محمد السودانی، نخست‌وزیر عراق، روز دوشنبه (۳ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳ برابر با ۲۲آوریل ۲۰۲۴) بر امضای توافق‌نامه اولیه بین ترکیه، عراق، قطر و امارات متحده عربی برای همکاری در «پروژه جاده توسعه» نظارت کردند. توافق بر سر پروژه جاده و راه‌آهن که انتظار می‌رود روابط اقتصادی بین دو همسایه را تحکیم بخشد، در حاشیه سفر اردوغان به بغداد انجام شد؛ سفری که در حقیقت اولین سفر یک رهبر ترکیه به بغداد از سال ۲۰۱۱ به این سو بود. در بیانیه دفتر نخست‌وزیری آمده است: اردوغان و السودانی شاهد امضای یادداشت تفاهم چهارجانبه برای همکاری مشترک در «پروژه جاده توسعه» با حضور وزرای قطری و اماراتی بودند.
همه‌چیز درباره «پروژه جاده توسعه»
حارث حسن/تحلیلگر ارشد موسسه کارنگی
عراق به دنبال راه‌اندازی «جاده توسعه» است؛ پروژه‌ای بزرگ که به دنبال استفاده از موقعیت جغرافیایی و مرزهای متعدد این کشور است. هدف از این پروژه ایجاد شبکه حمل‌ونقلی است که خلیج‌فارس را به ترکیه متصل می‌کند و یکی از سرمایه‌گذاری‌های متعدد این‌چنینی است که امروزه در خاورمیانه برای تقویت تجارت فرامرزی و ارتباط نه‌تنها بین کشورهای منطقه، بلکه در میان کشورهای آسیایی، اروپایی و آفریقایی مورد بحث قرار گرفته است. «جاده توسعه» -در صورت موفقیت- موقعیت ژئوپلیتیک عراق را به عنوان یک کریدور تجاری ارتقا می‌دهد و بازده مالی و فرصت‌‌‌های شغلی را فراهم می‌کند که اتکای دولت به هیدروکربن‌‌‌ها و ایجاد اشتغال در بخش دولتی برای جوانان جویای کار را کاهش می‌دهد. اساسا، این پروژه تلاشی برای معرفی یک مدل جدید توسعه است که می‌تواند این کشور را از نظر سیاسی ثبات بخشیده و پیامدهای زیانبار اقتصاد رانتی را کاهش دهد.
جنگ کریدورها در خاورمیانه
علی یوسف/اقتصاددان و تحلیلگر امور مالی عمومی
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، مسیری به طول ۱۲۰۰کیلومتر را که خلیج‌فارس را از طریق جاده، راه‌آهن و بنادر به ترکیه وصل می‌کند، به عنوان «جاده ابریشم جدید» توصیف می‌کند. «پروژه جاده توسعه» عراق در نهایت تلاش می‌کند کانال سوئز را در زمینه حمل‌ونقل از آسیا به اروپا به چالش بکشد. با اختلالات اخیر در عبور کالا از دریای سرخ، سیاستمداران هر دو کشور امیدوارند که کریدور اقتصادی عراق-ترکیه به جایگزین مناسبی برای آن تبدیل شود. به این منظور، بغداد و آنکارا باید ابتدا بر اختلافات سیاسی، مناقشات مربوط به حقوق آب و مسائل امنیتی که می‌تواند تهدیدی بر پروژه پیشنهادی «جاده توسعه» باشد غلبه کنند؛ پروژه‌ای که می‌‌‌تواند ده‌‌‌ها میلیارد دلار در سال ارزش داشته باشد. «پروژه جاده توسعه» پس از تکمیل، زمان سفر بین آسیا و اروپا را کوتاه می‌کند.